Spis Treści
W dniach 12–17 września 2025 Gdańsk już po raz dziewiąty zaprasza do wspólnej refleksji nad kondycją demokracji w Polsce i na świecie.
W ramach 9. Gdańskiego Tygodnia Demokracji zaplanowano debaty, spotkania oraz bogaty program edukacyjny dla młodzieży z udziałem świadków historii, dziennikarzy i aktywistów.
Integralną częścią wydarzenia będą 7. Gdańskie Targi Książki – trzy dni literackich premier, spotkań z autorami i dyskusji o wolności słowa, które od lat łączą literaturę z obywatelską refleksją.
reklama
Sercem wydarzeń będzie Europejskie Centrum Solidarności.
„Demokracja to nie przywilej, lecz codzienne zobowiązanie. Wymaga naszej troski, odwagi i zaangażowania w szkole, w pracy, w rodzinie i w przestrzeni publicznej. Gdański Tydzień Demokracji to zaproszenie do rozmowy o tym, jak wspólnie chronić wolność, prawa człowieka i pielęgnować solidarność. To czas, kiedy możemy spotkać się ponad podziałami, wysłuchać świadków historii i ekspertów, ale też wymienić się własnymi doświadczeniami”.
— Aleksandra Dulkiewicz, prezydent Gdańska
Pierwsza edycja Gdańskiego Tygodnia Demokracji odbyła się we wrześniu 2016 roku z inicjatywy prezydenta Pawła Adamowicza.
Wydarzenie nawiązuje do ustanowionego przez ONZ Międzynarodowego Dnia Demokracji, przypadającego co roku 15 września.
Partnerzy i współorganizatorzy
Współorganizatorem Gdańskiego Tygodnia Demokracji jest Press Club – międzynarodowa organizacja dziennikarska działająca w Polsce od 2009 roku, stojąca na straży wartości demokratycznych.
Tegoroczna edycja zostanie poszerzona o partnerstwo z Kolegium Europy Wschodniej (KEW), znaną instytucją – wydawcą kwartalnika New Eastern Europe – działającą na rzecz obrony demokracji w krajach Partnerstwa Wschodniego.
Dzięki tej współpracy program wzbogaci się o studium porównawcze różnych modeli władzy: od demokracji liberalnej, przez systemy nieliberalne, aż po autorytaryzm i reżimy zbrodnicze. Celem jest uświadomienie polskiej publiczności, że choć nasza demokracja stoi przed wyzwaniami, jej stan jest znacznie lepszy niż w wielu innych miejscach.
Goście i tematy
Gośćmi będą osoby, które doświadczają demokracji lub jej braku:
- Mark Brzeziński, były ambasador USA w Polsce, oraz Olga Leonowicz – o amerykańskiej demokracji i partnerstwie polsko-amerykańskim.
- Dziennikarze Ines i Andrzej Pisalnikowie oraz ich syn Marcin – świadectwo ucieczki z Białorusi przed więzieniem i autorytarnym reżimem.
- Michał Fedorowicz – o tym, jak dezinformacja i algorytmy wpływają na nas oraz stan demokracji.
- Dominika Długosz i Tomasz Sekielski – w podcaście „Naczelni” o polityce i politykach.
- Magdalena Rigamonti i Jarosław Włodarczyk – lekcja edukacji medialnej.
Amerykańska demokracja i globalne wyzwania
Otwarcie GTD: spotkanie z Markiem Brzezińskim i Olgą Leonowicz, prowadzenie Magdalena Rigamonti.
Piątek, 12 września, godz. 18:00 · Audytorium ECS · Wstęp dla wszystkich zainteresowanych.
Niedziela, 14 września, godz. 15:30 · Centrum Dolna Brama – otwarte spotkanie o wpływie dezinformacji, algorytmów i Internetu na demokrację (Michał Fedorowicz i Jarosław Włodarczyk, prowadzenie: Magdalena Rigamonti).
Edukacja obywatelska i głos młodzieży
Młodzież od lat stanowi serce GTD – dziewiąta edycja przygotowała bogaty, różnorodny program. Co roku w ramach GTD inauguruje się także nowy sezon Gdańskich Lekcji Obywatelskich.
Udział w wydarzeniach młodzieżowych jest zamknięty; zapisy odbywały się za pośrednictwem szkół.
Poniedziałek, 15 września
- Uroczysta inauguracja w audytorium ECS i debata o wprowadzeniu edukacji obywatelskiej do polskich szkół.
- Wystąpienie TEDx Gustawa Bronka (Stowarzyszenie Okno na Świat) w polskim języku migowym – z tłumaczeniem na język foniczny.
- Wykład Michała Fedorowicza o wpływie Internetu, algorytmów i dezinformacji na życie społeczne.
- Spotkanie z Ines i Andrzejem Pisalnikami oraz ich synem Marcinem – świadkami utraty demokracji na Białorusi.
- „Żywa Biblioteka”: rozmowy z gośćmi z różnych krajów (m.in. Tetiana Bakocka, Irina Tkeshelashvili, Michal Pellegrini, Adam Reichardt).
Wtorek
- Program dla uczniów szkół podstawowych: spotkanie z rodziną Pisalników i „Żywa Biblioteka”.
- Lekcja edukacji medialnej z Magdaleną Rigamonti i Jarosławem Włodarczykiem – jak krytycznie analizować treści i odróżniać fakty od manipulacji.
- Kolejne rozmowy w „Żywej Bibliotece”.
Środa, 17 września
- Zwieńczenie programu młodzieżowego: nagranie podcastu Onet.pl „Naczelni i Stan Wyjątkowy” z udziałem Dominiki Długosz i Tomasza Sekielskiego, z udziałem młodzieży. Moderatorzy: Magdalena Rigamonti i Jarosław Włodarczyk.
7. Gdańskie Targi Książki
Integralną częścią GTD pozostają Gdańskie Targi Książki, które w dniach 12–14 września w ECS zgromadzą czytelników, pisarzy i wydawców.
Wstęp na targi oraz udział we wszystkich wydarzeniach literackich jest bezpłatny.
Na odwiedzających czeka bogaty program w audytorium (parter), bibliotece ECS, mediatece, sali wielofunkcyjnej, salach warsztatowych oraz w specjalnym pawilonie.
- Ponad 100 pisarzy i zaproszonych gości.
- Ponad 80 wystawców.
- Proza, poezja, reportaż, komiks, literatura dziecięca i młodzieżowa (young adult).
Wśród zaproszonych gości m.in.: Wojciech Jagielski, Jakub Żulczyk, Grzegorz Bogdan, Urszula Hanek, Weronika Murek, Maciej Siembieda. Zagraniczną gościnią targów będzie fińska pisarka Iida Turpeinen, autorka książki „Żywe istoty”.
Po sukcesie ubiegłorocznej edycji (ponad 55 000 odwiedzających) program zostaje wzbogacony o Dzień Branżowy – nowość w formule targów.
Czwartek, 11 września – na dzień przed oficjalnym otwarciem ECS stanie się miejscem spotkań branży wydawniczej: wydawców, bibliotekarzy, księgarzy, tłumaczy i innych przedstawicieli środowiska literackiego. W programie m.in. zamknięte panele, debaty i warsztaty.
Program oraz lista wystawców są dostępne na stronie www.gdanskietargiksiazki.pl.
Organizacja
Organizatorem Gdańskich Targów Książki 2025 jest Jednostka Kultury sp. z o.o.
Wydarzenie jest dofinansowane ze środków miasta, a współorganizatorami są: Europejskie Centrum Solidarności oraz Miasto Gdańsk.
Autor: Gdansk.pl
